Głowa do wycierania

Legendarny debiut Davida Lyncha w odnowionej kopii 4K: lęk i obrzydzenie jeszcze nigdy nie były tak prawdziwe!

Przepełniony surrealistyczną symboliką i godnymi Davida Cronenberga mutacjami ciała, tworzonymi za pomocą praktycznych efektów specjalnych, film przedstawia przerażający portret lęku przed dorosłością i ojcostwem. Oto dzieło, które zainspirowało „Lśnienie”, „Pi” i twórczość legendarnego H.R. Gigera!

Harry Spencer (magnetyczny Jack Nance) to drukarz na urlopie, zamieszkujący przerażające i zniszczone, surrealistyczne amerykańskie miasto. Podczas niepokojącej kolacji zapoznawczej z rodzicami swojej ukochanej, Mary X (Charlotte Stewart), dowiaduje się, że wybranka urodziła jego zdeformowane dziecko. Po długim czasie związku na odległość muszą się natychmiast pobrać i stworzyć rodzinę. Szybko okazuje się jednak, że macierzyństwo przerasta Mary, która opuszcza Harry’ego. Pozostawiony samotnie w nowej roli, Harry osuwa się w coraz bardziej surrealistyczne wizje z elementami musicalowymi.

Oniryczny język narracji, mnogość niewytłumaczonych znaków i wymykający się poznaniu mroczny spirytualizm sprawiają, że „Głowa do wycierania” jest najbardziej tajemniczym i otwartym na interpretacje obrazem Lyncha. Sam reżyser nazwał go „snem o mroku i niepokoju”. Choć początkowo krytycy i publiczność odrzucili film, nazywając go wręcz „powodującym wymioty bezguściem”, z czasem dzieło zyskało status kultowy. Obecnie „Głowa do wycierania” regularnie pojawia się na listach najlepszych filmów lat siedemdziesiątych i uchodzi za jedno z najważniejszych osiągnięć filmowego surrealizmu.

W 2004 roku film trafił do zbiorów słynnej amerykańskiej Biblioteki Kongresu* („The Library of Congress”) jako jedno z dzieł „kulturowo, historycznie lub artystycznie istotnych”, zaś w plebiscycie prestiżowego Online Film Critics Society z 2010 roku został uznany za drugi najlepszy debiut w historii kina — tuż za „Obywatelem Kane’em” Orsona Wellesa.

*The Library of Congress – Biblioteka Kongresu. To największa biblioteka na świecie, posiadająca w swoich zbiorach miliony książek, filmów i nagrań wideo, nagrań dźwiękowych, fotografii, gazet, map oraz rękopisów. Jest głównym ośrodkiem badawczym Kongresu Stanów Zjednoczonych oraz siedzibą Amerykańskiego Urzędu ds. Praw Autorskich.

Więcej ciekawostek o filmie na stronie The Library of Congress.

tekst kuratorski: Marcin Prymas; redakcja: Karolina Sienkiewicz